آرامگاه امامزاده یحیی

آرامگاه امامزاده یحیی در محله‌ای به همین نام، در درون محله‌‌ بزرگ و قدیمی عودلاجان تهران قرار دارد. این محله در منطقه ۱۲ تهران، و در درون محدوده طرح ترافیک قرار دارد. در ادامه با تهرانیکا همراه باشید تا با این آرامگاه بیشتر آشنا بشید.

دسترسی آرامگاه امامزاده یحیی

به علت قرار گرفتن در محدوده طرح ترافیک، نبودن جای پارک، کوچه‌های تنگ، باریک و پیچ‌درپیچ و سنگ‌فرش کوچه‌ها، رفتن با ماشین شخصی به آرامگاه انتخاب خوبی نیست؛ ازین‌رو استفاده از وسایل نقلیه عمومی گزینه مناسب‌تری است.

دسترسی آرامگاه امامزاده یحیی با مترو

ایستگاه مولوی خط ۷ مترو با فاصله ۲۰ دقیقه پیاده‌روی، نزدیک‌ترین ایستگاه تا آرامگاه امامزاده یحیی است.

ایستگاه‌ ۱۵ خرداد خط یک مترو با حدود ۲۵ دقیقه پیاده‌روی فاصله، ایستگاه دیگر در نزدیکی آرامگاه است.

امامزاده یحیی^(ع) کیست؟

در این آرامگاه، دو شخص به نام‌های ابوالقاسم عزالدین یحیی و برادرش محمد به خاک سپرده شده‌اند؛ به عقیده برخی بنا بر کتاب شریف رضی، جد حضرت یحیی با پانزده واسطه به امام چهارم، حضرت سجاد^(ع) می‌رسند؛ اما بر روی صندوق قبر بقعه ایشان، یحیی بن زید، فرزند امام حسن مجتبی^(ع) آورده شده ‌است.

امامزاده یحیی یکی از مشاهیر دوران سلجوقی است که در جنگ میان طغرل سوم سلجوقی و علاءالدین تکش خوارزمشاهی در شهر ری به شهادت می‌رسند. عزالدین یحیی^(ع) در زمان حیات، یکی از بزرگان شهرهای ری و قم بوده و ریاست عامه سادات را در این شهرها بر عهده داشته است. در اسناد تاریخی آمده که او بر حسب مصالحی، وارد دربار سلجوقیان می‌شود و از همان وقت به اصلاح امور شیعیان در ایران می‌پردازد. پس از مدتی به دلیل اعتبار مقام‌اش با دختر خواجه نظام‌الملک طوسی از بزرگترین سیاستمدارن تاریخ ایران ازدواج می‌کند که همین موضوع نشان از اهمیت جایگاه او در زمان حیات‌اش دارد.

تاریخچه و معماری آرامگاه امامزاده یحیی

قدمت آرامگاه امامزاده یحیی حدودا ۸۰۰ سال و مربوط به زمانی است که سلجوقیان بر ایران فرمانروایی می‌کردند. مساحت کل بنا حدودا ۱۵۰۰ مترمربع است. بسیاری از اجزای معماری آرامگاه مانند گنبد مخروطی فیروزه‌ای و کاشی‎کاری زیبای آن بارها در طول تاریخ از بین رفته‌اند. در حیات آرامگاه درخت چناری ۹۰۰ ساله وجود دارد؛ که گویایی قدمت بالای این مکان است.

بر طبق اطلاعات کتیبه‌های کوچک روی درب قدیمی آرامگاه که به خط ثلث نوشته شده‌‌است؛ بنای قدیمی آرامگاه در دوره ایلخانیان مغول احداث شده و در دوران قاجاریه متعلقاتی دیگر همچون ایوان، اتاق‌ها و نمای خشتی به آن افزوده شده است. به مرور زمان موزه، مسجد، کتابخانه و آینه‌کاری‌ها به این مجموعه تاریخی‌مذهبی اضافه شدند تا کاربری بنا به شکل امروزی درآید. بر طبق صندوق عتیقه‌ منبت‌کاری شده‌ای که در داخل امامزاده کشف شده؛ بنای قدیمی آن در زمان ملک‌شاه غازی در سال ۸۹۵ قمری توسط استاد محمد و حسین لواسانی ساخته شده‌است.

بنای اولیه امامزاده بازمانده دوران قاجاریه، از برج خشتی هشت ضلعی و گنبد هرمی ۱۲ ضلعی تشکیل شده بود. این بنا به همراه صحن آن در سال ۱۳۱۸ خراب می‌شود اما مقبره امامزاده که در عمق چهار متری زمین قرار داشت از آسیب جان سالم به در برد تا دو سال بعد دوباره به سبک قدیمی احیا شود. تا سال ۱۳۳۰ مساحت آرامگاه ۱۵ برابر می‌شود و اماکنی مانند سقاخانه، مدرسه، شفاخانه، غسالخانه، قبرستان، اتاقی به عنوان دفتر امامزاده، حوض، توتستان، قهوه‌خانه و… به آستان امامزاده افزوده می‌شود.

در سال ۱۳۲۰ شمسی بنای جدید به همان سبک بنای قدیمی دوباره ساخته شد و تزئیناتی در طول سال‌ها به آن اضافه شد. امامزاده یحیی دارای صحنی وسیع، مسجد و ایوان، رواق و ضریح، حرم، آیینه کاری، سرداب، گنبد کاشی مخروطی شکل و سقاخانه است.

ضریح امامزاده یحیی در اتاقی به مساحت حدودا ۵۰ مترمربع قرار دارد که ستون‌‌هایی کاشی کاری شده به صورت درگاه در آن دیده می‌شوند. قدیمی‌ترین اثر این بنا، صندوق چوبی روی مرقد ‌است که متعلق به تاریخ ۸۹۵ هجری قمری (حدود ۵۴۰ سال پیش) است. بر روی کتیبه درب قدیمی آرامگاه امامزاده یحیی به خط ثلث نام بانی بقعه خشتی قدیم را قرابشاره و معمار آن را دیو حسن ذکر کرده‌اند.

آلبوم تصاویر

سوالات متداول