بیوگرافی دکتر حسابی

دکتر حسابی متولد ۳ اسفند ۱۲۸۱ در محله امیربهادر تهران است. نام ایشان بیشتر با علم و ریاضیات به خاطر می‌آید. شخصیت علمی برجسته‌ ایران که هیچ وقت عطش خود را برای آموختن علم و دانش از دست نداد. دکتر حسابی بنیان‌گذار فیزیک و مهندسی دانشگاهی در ایران است اما آنقدر برای ایران کار انجام داده که گفتن چنین عناوینی برای معرفی او کافی نخواهد بود.

دکتر سید محمود حسابی فرزند «سیدعباس معزالسلطنه» و «گوهرشاد حسابی» بود که در زمان حیات به مدارج عالی علمی و فرهنگی رسید. پدربزرگ او حاج‌میرزاعلی حسابی (یمین‌الملک) وزیر مالیه فرمانفرما و سیاستمداری شناخته شده بود. پدرش عباس معزالسلطنه شغل دولتی داشت؛ به همین دلیل بسیاری از سال‌های کودکی دکتر حسابی در سفر گذشت. بعد از ۴ سال زندگی در تهران به همراه خانواده و به خاطر کار پدرش که در امور خارجه بود به شامات رفتند. در همان سنین پدرش به خاطر ازدواج دوم آنها را ترک کرد.

تحصیلات دکتر حسابی

دکتر حسابی در سن هفت سالگی در مدرسه کشیش‌های فرانسوی که تنها مدرسه رایگان شهر بیروت بود آغاز به تحصیل کرد. به همت مادرش با قرآن، حافظ و ادبیات فارسی آشنا شد؛ در هفده سالگی از دانشگاه فرانسوی بیروت لیسانس ادبیات و در نوزده سالگی از همان دانشگاه لیسانس بیولوژی گرفت. در دانشگاه آمریکایی بیروت مهندسی راه و ساختمان خواند.

کمی بعد برای تحصیل حقوق به فرانسه رفت اما به نجوم و ریاضیات علاقه‌مند و در رصدخانه‌ای در پاریس مشغول به کار شد. در دانشگاه پلی تکنیکی در پاریس در رشته مهندسی برق قبول می‌شود و همزمان به تحصیل فیزیک در دانشگاه سوربن ادامه می‌دهد. پس از پایان تحصیلات در رشته فیزیک به تهران باز می‌گردد تا پایه‌گذار علوم نوین و دانشگاه در ایران شود.

دکتر حسابی بعد از تحصیلات

دکتر حسابی با وجود امکان ادامه تحقیقات در خارج از کشور، به ایران بازگشت و به پایه‌گذاری علوم نوین و تأسیس دارالمعلمین و دانشسرای عالی، دانشکده‌های فنی و علوم دانشگاه تهران، نگارش ده‌ها کتاب و جزوه و راه‌اندازی و پایه‌گذاری فیزیک و مهندسی نوین پرداخت.

جالب است بدانید دکتر محمود حسابی سه دوره نماینده مجلس سنای ایران بود و در کابینه دکتر محمد مصدق وزیر فرهنگ ایران شد.  

دکتر محمود حسابی در ۱۲ شهریورماه سال ۱۳۷۱ شمسی در بیمارستانی در شهر ژنو سوییس چشم از جهان فرو بست. مدفن او آرامگاه خانوادگی‎یشان در شهر تفرش است.

یک طبقه از منزل ایشان در منطقه یک تهران پس از درگذشت ایشان تبدیل به موزه دکتر حسابی شد. برای دیدن اطلاعات بیشتر درباره این موزه می‌توانید مقاله موزه دکتر حسابی را مطالعه کنید.

جوایز و افتخارات دکتر محمود حسابی

محمود حسابی به چندین زبان زنده دنیا مسلط بود. زبان‌های عربی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی از آن جمله‌اند. همچنین او برای انجام پروژه‌های پژوهشی خود از زبان‌های لاتین، یونانی، ایتالیایی، پهلوی، سانسکریت، روسی و ترکی نیز بهره برده است. دکتر محمود حسابی در سال ۱۳۴۹ عنوان “استاد برجسته دانشگاه تهران” را دریافت کرد. در کنگره ۶۰ سال فیزیک ایران از او به عنوان پدر علم فیزیک ایران تقدیر شد. همچنین دکتر حسابی موفق شد تا نشان لژیون دونور را از کشور فرانسه دریافت کند.

خدمات دکتر حسابی

مطالب دروغ منتسب به دکتر حسابی

نام دکتر حسابی پس از فوت ایشان دچار حاشیه‌های فراوانی بوده و برخی رسانه‌ها مطلبی غلوآمیز درباره این شخصیت علمی والا منتشر کرده‌اند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• «همکاری و ارتباط وی با آلبرت انیشتین و مقاله مشترک آن دو»
• «تنها شاگرد ایرانی انیشتین بودن»
• «دارا بودن نظریه‌ای نوین و اثبات شده در علم فیزیک»
• مصاحبه و مکاتبه با فیزیکدان فرضی برنده نوبل به نام خانم لولا

که همگی این اخبار منتسب به دکتر حسابی هستند و درست نیستند.

همچنین در رسانه‌ها عکسی منسوب به دکتر حسابی موجود است که او را در کنار آلبرت انیشتین نشان می‌دهد که در واقع شخصی که در کنار انیشتین ایستاده، ریاضی‌دان برجسته اتریشی، کورت گول است.

سخن آخر

در این مقاله به معرفی دکتر محمود حسابی از مفاخر علمی کشورمان پرداختیم و توضیحاتی درباره تحصیلات، خدمات و جوایز و افتخارات ایشان ارائه کردیم. برای آشنایی با دیگر هنرمندان، سرشناسان و مفاخر، صفحه افراد وب‌سایت تهرانیکا را بخوانید.

*عکس اول از سایت بنیاد پروفسور حسابی

آلبوم تصاویر