بهشت زهرا؛ بزرگ‌ترین آرامستان ایران

آخرین مقصد در سفر زندگی، جایی است که انسان‎ها برای همیشه در آن اقامت می‌کنند. خانه ابدی، جایی که روزی سر و کار همه به آن می‌افتد. این‌ها بخشی از توصیف‌هایی هستند که برای آرامستان به کار می‌رود. در شهر تهران آرامستان‌های زیادی وجود دارد. در این مقاله به معرفی بزرگ‌ترین آرامستان تهران و ایران که در لیست بزرگ‌ترین آرامستان‌های جهان نیز جای دارد، می‌پردازیم. حتما با «بهشت زهرا^(س)» آشنا هستید و یا مطالب زیادی از آن شنیده‌اید. و احتمالا دست کم یکبار برای مراسم تدفین عزیزی به آنجا رهسپار شدید.

بهشت زهرا مهم‌ترین آرامستان تهران است. در ۵۰ سال اخیر تعداد زیادی از پایتخت‌نشینان، هنرمندان، نام‌آوران و شخصیت‌های سیاسی برجسته در این آرامستان دفن شده‌اند. در ادامه این نوشته با بهشت زهرا، قطعات، مراحل کفن و دفن، تاریخچه و بخش‌های مختلف آن آشنا خواهید شد. با تهرانیکا همراه باشید.

بخش‌ها و قطعات بهشت زهرا

بهشت زهرا به اندازه‌ای بزرگ است که باید آن را یک شهر در نظر بگیریم. شهری که طیف‌های مختلف مردم در آن دفن شده‌اند. مجموعه بهشت زهرا دارای قطعات و بخش‌های متعدد و متفاوتی است که به صورت خلاصه با آن‌ها آشنا می‌شویم.

بهشت زهرا به دو قسمت تقسیم می‌شود؛ قطعات ۱ تا ۲۹۹ در قسمت قدیمی (غربی) و قطعات ۳۰۰ به بعد در قسمت شرقی (جدید) بهشت زهرا.

مراحل کفن و دفن در بهشت زهرا چگونه است؟

از لحظه‌ای که شخصی دار فانی را وداع می‌گوید مراحل کفن و دفن او آغاز می‌شود. بسته به اینکه متوفی در چه مکانی درگذشته، باید اقدامات لازم را برای او انجام دهید. مرحله اول صدور گواهی فوت است. اگر متوفی در منزل فوت کند پزشک باید با حضور بر بالین او گواهی فوت را صادر کند؛ یا با اورژانس تهران تماس بگیرید تا گواهی فوت توسط پزشکان اورژانس صادر شود. اگر فرد در بیمارستان از دنیا برود مسئولان بیمارستان وظیفه صدور گواهی را برعهده دارند و اگر شخص در بیرون از منزل فوت کند باید با اورژانس تهران تماس بگیرید تا بعد از انتقال متوفی به بیمارستان، گواهی فوت صادر شود.

بعد از صدور گواهی فوت بازماندگان باید با سامانه آمبولانس بهشت زهرا تماس بگیرند تا آنها متوفی را به بهشت زهرا انتقال دهند. برای پیکر آقایان از کاور سبز و برای پیکر خانم‌ها از کاور سرمه‌ای استفاده می‌شود. همچنین برای جلوگیری از سردرگمی بهشت زهرا همراه با آمبولانس، شخصی به نام مباشر را به محل اعزام می‌کند تا توضیحات لازم در خصوص مراحل اداری کفن و دفن را به بازماندگان توضیح دهد. پس از رسیدن به بهشت زهرا باید با شناسنامه و کارت ملی متوفی به واحد اطلاعات سالن عروجیان مراجعه کنید.

شماره‌های تماس‌ آمبولانس بهشت زهرا

شماره‌های تماس‌ آمبولانس‌ بهشت زهرا عبارتند از: ۵۱۶۳۳۲۰۲، ۵۱۶۳۳۲۰۰ و ۹-۸۸۹۰۱۲۲۶.

مشاهده مراسم تدفین به صورت آنلاین

بعد از انتقال پیکر متوفی توسط آمبولانس به بهشت زهرا بازماندگان می‌توانند تمام مراحل کار را از نمایشگرهایی که در سالن عروجیان نصب شده‌اند، دنبال کنند. مجتمع عروجیان مجموعه‌ای است کامل از انواع ‏خدمات اداری مانند باجه پزشکی ‏قانونی، باجه ثبت ‌احوال و باجه بانک برای پرداخت هزینه‌های کفن و دفن. در بهشت ‏زهرا^(س)، به هر متوفی یک شماره‌ای اختصاص می‌دهند؛ بازماندگان با ارائه گواهی فوت، می‌توانند این شماره ‏را دریافت کنند. هرکدام از این مراحل هزینه‌هایی دارد که بازماندگان باید این مبلغ را پرداخت کنند.

چگونه قطعه‌ها برای دفن انتخاب می‌شوند؟

بهشت زهرا از ۴ قطعه اصلی تشکیل شده که شامل: قطعه صالحین یا شهدا، قطعه هنرمندان و نام‌آوران و اصاحب رسانه، قطعه عمومی و قطعه خانوادگی می‌شود.

قبر در قطعه شهدا به پدر، ‏مادر، همسر و فرزند شهید و جانبازان بالای ۲۵‌ درصد ارائه می‌شود. بستگان آنها باید برای استفاده از این قطعات نامه ‌رسمی‌ و تأییدیه‌ ‏بنیاد شهید را در اختیار داشته باشند.

خاکسپاری در قطعه هنرمندان توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت می‌گیرد. ‏

آرامگاه‌های خانوادگی‌ ۶۷ متری هستند و از ۲۵ قبر یک طبقه که قابلیت ۲ و ۳ طبقه شدن دارند تشکیل شده‌اند.

در بخش عمومی هم قبرها سه طبقه هستند که طبقه اول رایگان است اما دو طبقه دیگر باید خریداری شوند. بعد از گذشت ۳۰ سال بازماندگان متوفی می‌توانند با پرداخت مبلغی از آن قبر مجددا استفاده کنند.

سایت جست‌و‌جوی محل قبر متوفیان

بهشت زهرای تهران با حدود ۱ میلیون ۷۰۰ هزار نفر جمعیت که هر سال به طور میانگین ۶۰ هزار نفر به این آن اضافه می‌شود، بسان شهری است از مردگان. با توجه به وسعت و بزرگی این آرامستان مسئولین با برقرار کردن سیستم جستجوی آنلاین در پایگاه اطلاع رسانی بهشت زهرا این امکان را بوجود آورده‌اند تا شما بتوانید با سرچ نام متوفی خود مکان آرامگاه او را پیدا کنید. سایت جست‌و‌جوی محل قبر متوفیان بهشت زهرا

تاریخچه بهشت زهرا

در سال ۱۳۴۵ طرح ساخت آرامستان جدید در شهرداری تهران مطرح شد تا به وضع کفن و دفن در پایتخت سامان دهد. تعداد آرامگاه‌های تهران در آن زمان متعدد و در بخش‌های مختلف شهر پراکنده بود. تا دهه ۴۰ شمسی امامزاده علی‌اکبر^(ع) چیذر، ابن بابویه، امامزاده عبدالله^(ع)، امامزاده صالح^(ع) تجریش، شاه‌عبدالعظیم حسنی^(ع)، آرامستان‌های شمیران، مسگرآباد و ظهیرالدوله، محل دفن مردگان پایتخت بود. گسترش و توسعه تهران، افزایش جمعیت و کمبود فضا باعث شد تا فکر و طرح تاسیس یک آرامستان بزرگ و متمرکز در پایتخت شکل بگیرد.

در جلسات شهردار تهران با رؤسای گورستان‌های پایتخت، قطعه زمینی در مسیر تهران به حرم حضرت معصومه به این امر اختصاص یافت و عملیات عمرانی آن آغاز شد. در تاریخ ۲۵ تیر ۱۳۴۹ آرامستان بهشت زهرا به صورت رسمی افتتاح شد. اولین متوفی این آرامستان، «محمدتقی خیال» نام دارد که در قطعه، ردیف و شماره ۱ دفن شده‌است. در اوایل بهشت زهرا با اقبال عمومی مردم همراه نشد. دوری این آرامستان از شهر تهران و وجود آرامگاه‌های نزدیک، از دلایل عدم استقبال مردم از این قبرستان بود؛ این عدم استقبال به‌گونه‌ای بود که حتی شایع شد که به افراد برای دفن نخستین مردگان‌شان در این آرامستان، جایزه می‌دهند.

نام‌گذاری بهشت زهرا

نمایندگان شهرداری و معتمدین بازار در تاریخ ۱۰ تیر ۱۳۴۹، درست ده روز قبل از افتتاح رسمی آرامستان، در منزل «آیت‌الله احمد خوانساری» جلسه‌ای برای نام‌گذاری برگزار کردند. در نهایت نام «بهشت زهرا^(س)» برای آرامستان جدید انتخاب شد؛ نامی که از آغاز تا کنون تغییر نکرده است.

مساحت و ظرفیت بهشت زهرا

پیش‌بینی شده بود که این آرامستان حداقل تا ۳۰ سال پس از راه‌اندازی ظرفیت داشته باشد اما با وقوع انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی و مهاجرت گسترده به تهران، ظرفیت آن زودتر از موعد مقرر تکمیل شد. این آرامستان در سال ۱۳۷۶ با خریداری بخش شمالی به مساحت ۱۱۰ هکتار و در سال ۱۳۸۷ با الحاق بخش شرقی به مساحت ۱۶۰ هکتار گسترش یافت و در مجموع ۵۸۴ هکتار شد. این آرامستان با در نظر گرفتن حرم امام‌خمینی در مجموع ۷۵۰ هکتار دارد که آن را بزرگ‌ترین آرامستان ایران می‌کند.

شهروندان امروز بهشت زهرا را به دو بخش قدیم و جدید می‌شناسند. قطعات قدیم همان ۳۱۴ هکتاری است که پیش از انقلاب برای این آرامستان اختصاص یافته بود و قطعات جدید شامل دو بخش الحاقی به مساحت ۲۷۸ هکتار می‌شود.

سخن پایانی

بهشت زهرای تهران تعطیلی ندارد و درهای آن همه‌روزه از اذان صبح تا اذان مغرب به روی عموم باز است. سازمان بهشتِ زهرا در چند سال گذشته امکانات بسیار خوبی به ویژه در حوزه خدمات غیرحضوری ارائه کرده است که جستجوی غیر حضوری متوفی یکی از این خدمات است. با مراجعه به سایت و یا اپلیکشن این سازمان می‌توانید آدرس و محل دقیق افراد متوفی را پیدا کنید.

آلبوم تصاویر